German Shepherd of Thailand.
วิธีการ ฝึกสุนัขเยอรมันเชพเพิร์ด (อัลเซเชี่ยน)
มีน้องหมาไม่กี่พันธุ์ที่เท่ สง่างามเท่ากับพันธุ์ German Shepherd หรือที่บ้านเราเรียกกันว่า อัลเซเชี่ยน นอกจากเป็นหมาที่ขึ้นชื่อเรื่องซื่อสัตย์ต่อเจ้านายเป็นที่สุดแล้ว ยังเป็นน้องหมาที่ฝึกไว้ทำหน้าที่ต่างๆ ได้ง่ายเพราะสนุกกับการเรียนรู้ทริคใหม่ๆ แถมยังฉลาดเป็นกรด แข็งแรงว่องไว และยินดีทำตามคำสั่งของเจ้าของ เรียกได้ว่าเป็นน้องหมาที่ฝึกง่าย เรียนรู้เร็วทีเดียว
วิธีการ 1 ฝึกลูกหมา
1 เริ่มฝึกตอนลูกหมาอายุประมาณ 8 อาทิตย์. ถึงเยอรมันเชพเพิร์ดจะฝึกง่าย แต่ก็เป็นหมาแรงเยอะ บ้าพลัง ถ้าเริ่มตั้งแต่ยังเล็กจะดัดนิสัยและสร้างความสนิทสนมไว้ใจได้ง่ายกว่า
- แต่ถ้าบังเอิญมีแต่หมาโต ก็ยังฝึกได้ดีถ้ารู้วิธี
- เยอรมันเชพเพิร์ดหวงสมาชิกในบ้านมาก เพราะงั้นต้องฝึกให้ลูกหมาหัดเข้าสังคมตั้งแต่เล็กๆ จะได้คุ้นเคยกับการมีปฏิสัมพันธ์กับทั้งคน หมา และสัตว์ต่างๆ ซึ่งถือเป็นเรื่องสำคัญ
2 จับอุ้งตีน หู หาง และจุดอื่นๆ ของลูกหมาเบาๆ. เยอรมันเชพเพิร์ดโตเต็มวัยแล้วตัวใหญ่แรงเยอะน่าดู คุณต้องฝึกไว้ให้ชินมือคนตั้งแต่ยังเล็กๆ ต่อไปจะได้อาบน้ำตัดขน พาไปตรวจร่างกายสะดวก (ตัดเล็บ เช็ดหู วัดไข้ และอื่นๆ) ถ้าไม่ฝึกไว้แล้วน้องหมาประท้วงขึ้นมาจะวุ่นวาย
3 เริ่มฝึกน้องหมาด้วยคำสั่งพื้นฐาน. เช่น นั่ง คอย แล้วก็ชิด (ข้างตัวเรา) รวมถึงฝึกให้ขับถ่ายเป็นที่เป็นทาง แรกๆ ลูกหมาอาจจะไม่เข้าใจและไม่ทำตามเป็นธรรมดา เพราะงั้นต้องใจเย็นๆ หมั่นฝึกฝน อย่าดุด่าว่ากล่าว
4 ให้อาหารหรือขนมเป็นรางวัล รวมถึงคำชม. เยอรมันเชพเพิร์ดเป็นหมารักการเรียนรู้ กระตือรือร้นที่จะทำตามคำสั่งของคุณ โดยเฉพาะถ้ารู้ว่ามีขนมหรืออาหารเป็นรางวัล
5 อย่าให้หมาหวงอาหาร. ตอนลูกหมากินอาหารพยายามแตะหรือลูบตัวไปพลางๆ ถ้าระหว่างนั้นลูกหมาชะงัก หยุดกิน แล้วส่งเสียงขู่ ให้คุณรีบจัดการทันที ไม่ควรปล่อยไว้เป็นพฤติกรรมก้าวร้าว
- สอนให้ลูกหมารู้ ว่าคุณไม่ได้จะมาแย่งอาหาร โดยเติมอาหารลงไปในชามตอนลูกหมากำลังกิน เริ่มจากใส่อาหารแค่ไม่กี่เม็ด (แล้วแต่ว่าเป็นอาหารเม็ดหรืออาหารเปียก) ลงในชาม ลูกหมาจะได้รู้ว่าการที่คนเข้ามาใกล้ชามอาหารนั้นเป็นเรื่องดี
6 รับมือกับพฤติกรรมหวงอาหาร. ให้เก็บชามอาหารไปก่อน แล้วป้อนอาหารด้วยมือ[1] โดยต้องทำตามคำสั่ง “นั่ง” หรืออื่นๆ ก่อน แล้วถึงค่อยได้อาหารเป็นรางวัล โดยไม่มีชามให้หวงหรือป้องกัน
- พอลูกหมาเริ่มมั่นใจและทำตามคำสั่งตอนอยู่ใกล้อาหาร ก็ค่อยเอาชามกลับมาวาง แล้วให้อาหารด้วยมือต่อไป อย่าเพิ่งใส่ลงในชาม
- อย่าไปให้ความสำคัญกับชาม ถ้ามีเศษอาหารตกลงไปในชาม ก็ปล่อยให้ลูกหมากินไป แล้วเอ่ยคำชม จากนั้นให้อาหารใกล้จุดเดิมอีกครั้ง โดยไม่จำเป็นว่าอาหารต้องอยู่ในชาม ต่อมาค่อยๆ เพิ่มอาหารที่หล่นลงไปในชาม ตอนคุณยืนหรือนั่งใกล้ๆ ลูกหมา ลูกหมาจะเข้าใจในไม่นาน ว่าการที่คุณอยู่ใกล้ชามเป็นเรื่องดี เท่ากับจะมีอาหาร ไม่ใช่เรื่องที่ต้องไปขู่หรือหวงชาม
- ให้อาหารพิเศษในชาม เช่น อกไก่ย่าง ลูกหมาจะได้ยิ่งแน่ใจว่าคุณคือคนที่เอาอาหารดีๆ มาใส่ในชาม
- ถ้าตอนไหนก็ตามคุณรู้สึกว่าหมาอาจทำอันตรายคุณ ให้หยุดฝึก แล้วปรึกษาครูฝึกหมามืออาชีพจะดีกว่า จะได้ปลอดภัยทั้งคุณและคนในครอบครัว โดยเฉพาะเด็กๆ พฤติกรรมหวงถิ่นหวงอาหารบางทีก็อันตรายมาก ถ้าคุณสังเกตเห็นลูกหมาของคุณทำพฤติกรรมที่ว่า ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด่วนก่อนจะเลวร้ายกว่าเดิม
7 ฝึกฝนในเวลาอาหาร. ค่อยๆ บอกให้ลูกหมาเงยหน้ามองคุณเพื่อขออาหาร จากนั้นนั่งรอจนกว่าจะได้อาหาร เป็นต้น ให้หมารู้ว่าคุณเป็นคนควบคุมดูแลเรื่องอาหาร และจะได้รางวัลก็ต่อเมื่อทำตัวดีเท่านั้น
8 อย่าเน้นให้อาหารเป็นรางวัลอย่างเดียว. พอลูกหมาทำตามคำสั่งคล่องแล้ว พยายามให้ขนมเป็นรางวัลน้อยลง หมาจะได้ไม่มุ่งทำตามคำสั่งเพราะหวังขนมลูกเดียว เปลี่ยนไปให้คำชม ตบเบาๆ หรือลูบตามตัวบ้าง อย่าให้อาหารหรือขนมทุกครั้งไป แต่ถ้าฝึกทริคใหม่ๆ ให้ตอบสนองเร็วขึ้น ก็อาจยังต้องพึ่งขนมจนสำเร็จ แต่หลังจากนั้นพยายามให้ขนมเฉพาะตอนที่หมาทำเรื่องใหญ่ๆ สำเร็จก็พอ
9 อย่าทำให้ลูกหมากลัวคุณ. ห้ามตะคอกหรือตะโกนใส่ลูกหมาเด็ดขาด ถ้ารู้ตัวว่าหงุดหงิดหรือเริ่มหมดความอดทน ให้เลิกฝึกก่อนตอนยังอารมณ์ดีๆ เพราะหมาจะรับรู้อารมณ์ขุ่นเคืองของคุณได้จากภาษากายและน้ำเสียง เพราะงั้นพักก่อน แล้วค่อยฝึกวันอื่นที่อารมณ์ดีทั้งคู่
- ถ้าฝึกไปมีปัญหาไป อาจพิจารณาพาไปโรงเรียนฝึกน้องหมาโดยเฉพาะแทน
10 พาไปเข้าคอร์สฝึกน้องหมาทำตามคำสั่งเบื้องต้น. ช่วงที่ฝึกน้องหมาใหม่ๆ ควรให้รับคำสั่งจากสมาชิกในบ้านแค่คนเดียวเท่านั้น หลังจากนั้นพอลูกหมาเข้าใจและทำตามสม่ำเสมอแล้ว ค่อยให้สมาชิกคนอื่นๆ มาร่วมฝึกกัน เพราะสำคัญว่าลูกหมาควรรักและเชื่อฟังทุกคนในครอบครัว
- อายุที่พาไปฝึกได้ คือประมาณ 8 – 10 อาทิตย์ หรือหลังฉีดวัคซีนครั้งแรกแล้ว จริงๆ เดี๋ยวนี้ก็มีที่ฝึกแนวอนุบาลน้องหมาไว้ฝึกลูกหมาที่เล็กกว่านั้นเหมือนกัน แต่ส่วนใหญ่จะประมาณ 8 อาทิตย์ และต้องมีใบรับรองว่าน้องหมาฉีดวัคซีนเรียบร้อยแล้ว
วิธีการ 2 ฝึกหมาโต
1 เริ่มฝึกด้วยคำสั่งพื้นฐาน. วิธีฝึกเยอรมันเชพเพิร์ดก็เหมือนที่คุณฝึกหมาทั่วไป คือเริ่มจากคำสั่งพื้นฐานก่อน เช่น นั่ง และชิด
- ก่อนฝึกต้องผูกสัมพันธ์และสร้างความเชื่อใจระหว่างเจ้าของกับน้องหมาซะก่อน เวลาฝึกต้องเป็นไปอย่างสนุก สบายใจ และฝึกครั้งละสั้นๆ ไว้ รวมถึงพักเบรคเป็นระยะให้หมาได้วิ่งเล่นและดื่มน้ำ
2 ใช้อาหาร คำชม และของเล่นเป็นรางวัล. อาหารหรือขนมถือเป็นแรงจูงใจชั้นดีสำหรับน้องหมา ถ้าเป็นหมาพันธุ์นักล่าทั้งหลายจะตอบสนองกับรางวัลอย่างของเล่นดีเป็นพิเศษ แต่ก็อย่าลืมเอ่ยคำชมควบคู่กันไปด้วย เพราะถือเป็นการสื่อสารให้น้องหมารับรู้ว่าตัวเองทำดีทำถูกต้องแล้ว
- สำคัญมากว่าต้องตบรางวัลถูกจังหวะ คือชมและให้รางวัลทันทีใน 2 – 3 วินาทีหลังน้องหมาทำตามคำสั่งได้ถูกต้อง เพราะถ้าทำถูกแล้วแต่เกิดทำผิดขึ้นมาก่อนคุณจะให้รางวัล พอคุณให้รางวัลน้องหมาอาจเข้าใจผิดคิดไปว่าที่ทำผิดตอนสุดท้ายน่ะคือทำถูกซะงั้น เช่น ถ้าอยากให้หมา “นั่ง” ก็ต้องชมแล้วให้รางวัลทันทีที่หมานั่ง ทุกขาแตะพื้น ถ้าให้รางวัลตอนหมายังนั่งไม่สุด หรือตอนกำลังจะยืน หมาจะสับสนได้
- ให้ขนมอร่อยๆ แต่เล็กๆ โดยแบ่งเป็น 3 ระดับ คือรางวัลชมเชย รางวัลรองแชมป์ และรางวัลชนะเลิศ จากนั้นก็พิจารณาให้รางวัลตามคำสั่งและการฝึก อย่างถ้าทำตามคำสั่งใหม่สำเร็จ ก็อาจให้ระดับรองหรือระดับชนะเลิศ เพื่อเน้นการเชื่อมโยงและเน้นผลสำเร็จ แต่พอหมาเข้าใจและทำตามได้แล้ว ก็เปลี่ยนมาให้รางวัลชมเชยเป็นพักๆ แทน เก็บรางวัลใหญ่ไว้เฉพาะตอนที่อยากให้หมารู้ความสำคัญของการฝึกและตอนทำตัวดีมากๆ
- พอเวลาผ่านไป ค่อยๆ ลดขนม เปลี่ยนมาเป็นคำชม เพราะคุณคงไม่อยากให้หมาเอาแต่ทำตามเพราะหวังขนม จนพอไม่มีขนมก็ไม่สนคุณซะงั้น แบบนั้นอันตรายแน่
3 ฝึกด้วยคลิกเกอร์. clicker training เป็นการฝึกโดยให้หมาเชื่อมโยงเสียงคลิกที่คุณกดกับ “marker” หรือพฤติกรรมดีๆ ที่ควรทำ ให้เริ่มจากการกดคลิกเกอร์ตอนให้ขนมเป็นรางวัลชนะเลิศซ้ำๆ หมาจะได้เรียนรู้ว่าเสียงคลิกแปลว่า “ดีมาก” พอหมาเชื่อมโยงแล้ว ก็ค่อย “shape” หรือปรับพฤติกรรมโดยคลิกตอนหมาทำพฤติกรรมที่คุณต้องการ คุณจะคลิกเร็วกว่าคำชมหรือขนมก็ได้ โดยคลิกให้หมารู้ว่าทำดี แล้วตามด้วยขนมทันที การฝึกด้วยคลิกเกอร์ถือเป็นสุดยอดวิธีในการฝึกหมา เพราะมีการตอบสนองให้หมาเข้าใจได้รวดเร็ว
4 อย่าฝึกต่อเนื่องยาวนานเกิน 20 นาทีโดยไม่มีพักเบรค. ยิ่งถ้าเป็นลูกหมาต้องฝึกให้น้อยกว่านั้น (5 – 10 นาทีก็พอ) การฝึกสั้นๆ หลายๆ ครั้งจะได้ผลกว่าฝึกครั้งเดียวนานๆ โดยเฉพาะสำหรับลูกหมาอายุต่ำกว่า 6 เดือน นั่นเพราะลูกหมาสมาธิยังสั้นอยู่ แถมเหนื่อยง่าย รวมถึงคุณเองก็อาจจะหมดความอดทนถ้าลูกหมาไม่ยอมทำตาม การฝึกควรเป็นไปอย่างสนุกสนานและมีความสุขกันทั้งสองฝ่าย เพื่อให้น้องหมาตอบสนองได้ดีที่สุด ระหว่างพักก็เล่นกับน้องหมาบ้าง ให้รู้ว่าพอเห็นหน้าคุณแล้วก็สนุกได้ ไม่ใช่เอาแต่ “ฝึก” ลูกเดียว
วิธีการ 3 เทคนิคการฝึก
1 ศึกษาเทคนิคการฝึกหมาให้หลากหลาย. จะได้สอนลูกหมาถูก ไม่ทำผิดพลาดตรงไหน บางวิธีก็เหมาะกับคุณและหมากว่าวิธีอื่นๆ เพราะหมาแต่ละตัวนั้นไม่เหมือนกัน คุณเองก็ด้วย เพราะฉะนั้นถ้าพอรู้การฝึกพื้นฐานรวมถึงพฤติกรรมโดยรวมของหมา ก็จะเข้าใจและฝึกได้ดี แต่ทั้งนี้ก็ไม่มีวิธีไหน “เพอร์เฟ็คต์” ต้องศึกษาให้รู้ว่าวิธีไหนเหมาะสมกับคุณและน้องหมาที่สุด บางวิธีก็เน้นฝึกอย่างมีความสุข สนุกสนาน แต่ก็ยังอยู่ในระเบียบวินัย ถ้าเลือกวิธีไหนไปแล้วไม่ได้ผล ก็ยังมีวิธีอื่นให้ลองต่อไป หรือถ้าจนปัญญาจริงๆ ก็ยังมีครูฝึกหมามืออาชีพพร้อมให้ความช่วยเหลือทุกเวลา
- อ่านหนังสือรวมวิธีฝึกหมา ถ้าของฝรั่งก็เช่น “Don’t Shoot the Dog” และ “Getting Started: Clicker Training for Dogs” ของ Karen Pryor หรือ “The Power of Positive Dog Training” ของ Pat Miller รวมถึง “25 Stupid Mistakes Dog Owners Make” ของ Janine Adams และ “The Mentally Sound Dog: How to Shape, Train and Change Canine Behavior” ของ Gail I. Clark
- แต่จริงๆ แล้วในเน็ตก็มีเว็บและคลิปต่างๆ ไว้ให้ศึกษามากมาย แต่ขอให้เลือกวีดีโอที่จัดทำโดยผู้เชี่ยวชาญด้านการฝึกหมาโดยเฉพาะ
2 เข้าใจความต่างของเยอรมันเชพเพิร์ด. รู้ก่อนว่าต้องเตรียมตัวยังไงถ้าจะเลี้ยงเยอรมันเชพเพิร์ด วิธีดูแลเลี้ยงดูบางอย่างก็คล้ายๆ กันกับหมาพันธุ์อื่นๆ แต่เยอรมันเชพเพิร์ดนั้นเป็นหมาที่คนนิยมฝึกไว้ใช้งาน แรงเยอะ บ้าพลัง เพราะฉะนั้นต้องหมั่นพาไปออกกำลังกาย รวมถึงท้าทายสติปัญญา[2] คิดจะเลี้ยงเยอรมันเชพเพิร์ดต้องให้เวลาและความอดทน
3 แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเจ้าของและครูฝึกเยอรมันเชพเพิร์ดคนอื่นๆ. ลองไปตามงานแสดงสุนัข แล้วสังเกตวิธีที่เจ้าของและครูฝึกเขามีปฏิสัมพันธ์กับเยอรมันเชพเพิร์ดของเขา รวมถึงดูว่าเยอรมันเชพเพิร์ดตอบสนองยังไงต่อคำสั่งและสิ่งเร้า
- ทำความรู้จักและขอคำแนะนำจากกครูฝึกเยอรมันเชพเพิร์ด อาจจะเข้าร่วมในคลาสฝึกหรือขอสังเกตการณ์ดูก็ได้ ถ้าเริ่มเลี้ยงแล้วจะได้เทคนิคใหม่ๆ แต่ถ้ายังไม่ได้ตัดสินใจ ก็เป็นโอกาสดีให้ได้พิจารณาอย่างใกล้ชิด
- พิจารณาว่าคุณชอบพฤติกรรมของครูฝึกและลักษณะการฝึกไหม ถ้าเจอครูฝึกที่ใช่ จะเป็นผลดีทั้งต่อคุณและน้องหมา ยังไงลองเริ่มจากติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมจากเว็บของสมาคมผู้เลี้ยงสุนัขเยอรมันเชพเพิร์ดแห่งประเทศไทยดู
เกี่ยวกับวิกิฮาวนี้
ร่วมเขียน โดย:Beverly Ulbrich นักฝึกและปรับพฤติกรรมสุนัข
บทความนี้ ร่วมเขียน โดย Beverly Ulbrich. เบเวอร์ลีย์ อัลบิชเป็นนักฝึกและปรับพฤติกรรมสุนัขและเป็นผู้ก่อตั้ง The Pooch Coach บริษัทฝึกสุนัขในซานฟรานซิสโก เธอได้ใบรับรอง CGC (Canine Good Citizen) จากสมาคมจัดหาบ้านสุนัขแห่งอเมริกาและยังเป็นคณะกรรมการสมาคมผู้รักสุนัขแห่งอเมริกากับทีมช่วยเหลือสุนัข Rocket Dog Rescue เธอได้รับการโหวตให้เป็นผู้ฝึกสุนัขดีเด่นของซานฟรานซิสโก 4 ครั้งจาก SF Chronicle และ Bay Woof ได้รับรางวัล “บล็อกสำหรับสุนัขดีเด่น” 4 รางวัล เธอมีประสบการณ์ทางด้านนี้มากว่า 17 ปี เธอได้รับปริญญาโทด้านการบริหารธุรกิจจากมหาวิทยาลัยซานตาคลารา
Credit th.wikihow.com/ฝึกสุนัขเยอรมันเชพเพิร์ด-(อัลเซเชี่ยน)
